Co to jest?
Prosument lokatorski to nowy sposób rozliczeń między Zakładem Energetycznym a lokatorami budynków wielolokalowych za energię elektryczną wytworzoną dla części wspólnych budynków. Stanowi zachętę dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych do inwestycji we własne źródło energii. Rozwiązanie zostało wdrożone przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii dnia 1 października 2023 r.
Zakłada ono możliwość otrzymania wynagrodzenia za energię wyprodukowaną z odnawialnych źródeł energii i wprowadzoną do sieci, przy czym instalacja fotowoltaiczna musi należeć np. do wspólnoty
i znajdować się na bloku lub innym budynku, w którym są wydzielone przynajmniej dwa lokale.
Kto może skorzystać?
Z rozliczenia w ramach prosumenta lokatorskiego mogą skorzystać:
- wspólnoty mieszkaniowe,
- spółdzielnie mieszkaniowe,
- Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS),
- zarządcy nieruchomości wielolokalowych.
Przejście na rozliczenie w ramach Prosumenta lokatorskiego może odbywać się niezależnie od czasu przyłączenia mikroinstalacji. Zatem podmioty, które wcześniej założyły mikroinstalację OZE, także mogą składać wnioski o zmianę rozliczenia w Zakładzie Energetycznym. Powrót do rozliczenia jako prosument indywidualny zgodnie z zapisami przepisów jest możliwy.
Warunki przystąpienia do Prosumenta lokatorskiego
By móc rozliczać się jako Prosument lokatorski należy spełnić kilka warunków. Należą do nich:
- Złożenie wniosku lub oświadczenia, odpowiedniego dla danego Zakładu Energetycznego.
- Posiadanie uchwały właścicieli lokali w sprawie wyrażenia zgody na realizację przedsięwzięcia OZE.
- Przyłączenie za licznikiem – instalacja powinna być przyłączona za licznikiem części wspólnej budynku wielolokalowego.
- Lokalizacja mikroinstalacji – instalacja musi być zlokalizowana na budynku wielolokalowym,
np. na dachu, balkonie lub elewacji. Instalacja nie może być umieszczona na gruncie. - Moc mikroinstalacji – maksymalnie 50 kW oraz moc instalacji nie może przekraczać mocy przyłączeniowej całego budynku wielolokalowego (części wspólnej i indywidualnych lokali razem).
- Przeważająca funkcja mieszkalna – budynek wielolokalowy musi mieć przeważającą funkcję mieszkalną, co oznacza, że większość jego powierzchni jest wykorzystywana do celów mieszkalnych.
Podstawowe zasady rozliczeń
Oto podstawowe zasady rozliczeń Prosumenta lokatorskiego:
- Energia wytworzona i zużyta w ciągu tej samej godziny, nie będzie podlegała ustalonej opłacie za kWh, ani innym dystrybucyjnym opłatom zmiennym, ale według rozliczenia, będzie stanowiła autokonsumpcję.
- Godzinowe nadwyżki energii, które powstały w momentach wytworzenia większej ilości energii elektrycznej, niż jej poboru w tym samym czasie, zostaną przeliczone przez sprzedawcę
po miesięcznej cenie rynkowej (od 1 lipca 2024 r. już po godzinowej cenie rynkowej) i przekazane na depozyt prosumencki, z którego środki zostaną wypłacone na wskazane konto w 100%. Nastąpi to na koniec okresu rozliczeniowego.
Z przedstawionych zasad wynika, że opłacalne jest zamontowanie większej niż potrzebnej do zaspokojenia zapotrzebowania na prąd instalacji, ponieważ nie ma ryzyka, że część wynagrodzenia za energię przepadnie.
Na co można wykorzystać środki z depozytu?
Środki zgromadzone na depozycie prosumenckim powinny być wykorzystane w taki sposób,
aby obniżyć koszty dla mieszkańców budynków wielolokalowych. Środki mogą być przeznaczone na:
- rozliczenie rachunków za zakup energii elektrycznej,
- obniżenie opłat na fundusz remontowy, energię elektryczną, ciepło, gaz, opłaty administracyjne, utrzymanie czystości itp.,
- obniżenie opłat związanych z lokalami mieszkalnymi w innych budynkach o przeważającej funkcji mieszkalnej, których części wspólne są zarządzane przez prosumenta.
Grant na OZE
Spółdzielnia mieszkaniowa lub wspólnota chcąca zostać prosumentem lokatorskim może skorzystać
z tzw. grantu OZE. Wnioski o dofinansowanie można składać od 1 lutego 2023 r. do 30 czerwca 2026 r. do Banku Gospodarstwa Krajowego. Wysokość dofinansowania wynosi do 50% kosztów inwestycji. Grant może zostać przeznaczony na zakup, montaż lub modernizację instalacji odnawialnych źródeł energii. Dofinansowaniem są też objęte instalacje wspomagające – magazyny energii, pompy ciepła itp.
